ชวนรู้จัก ฉนวนไฟฟ้า คืออะไร สำคัญอย่างไร
สายไฟฟ้า เป็นอุปกรณ์ที่มีความสำคัญในระบบไฟฟ้า ทำหน้าที่ส่งผ่านกระแสไฟฟ้าจากแหล่งจ่ายไปยังอุปกรณ์ไฟฟ้าต่าง ๆ โดยมีส่วนประกอบสำคัญอย่าง “ฉนวนสายไฟ” ที่ทำหน้าที่ป้องกันกระแสไฟฟ้าไม่ให้ไหลออกนอกตัวนำไฟฟ้า มิเช่นนั้นอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อบุคคลหรือทรัพย์สินได้ วันนี้จะพาช่างไฟมือใหม่มารู้จัก ฉนวนสายไฟ หรือ ฉนวนไฟฟ้า ว่าคืออะไร ทำไมจึงมีความสำคัญต่อความปลอดภัยในการใช้งานระบบไฟฟ้า
ชวนรู้จัก ฉนวนไฟฟ้า คืออะไร
ฉนวนไฟฟ้า คือ วัสดุที่มีคุณสมบัติในการกีดกั้นหรือขัดขวางการไหลของกระแสไฟฟ้าจากตัวนำไฟฟ้าไปสู่ส่วนอื่นของสายไฟหรือสิ่งแวดล้อม หรืออาจเรียกได้ว่าเป็นวัสดุที่กระแสไฟฟ้าไม่สามารถไหลผ่านได้ ซึ่งช่วยป้องกันการเกิดอันตรายต่าง ๆ เช่น ไฟรั่ว ไฟฟ้าลัดวงจร และไฟฟ้าช็อต ฉนวนสายไฟส่วนใหญ่ทำจากพลาสติกโพลีเมอร์หรือยางที่มีค่าความต้านทานไฟฟ้าสูง นำมาหุ้มลงบนตัวนำด้วยความหนาที่เหมาะสม เพื่อให้รองรับแรงดันไฟฟ้าได้ตามพิกัดแรงดันของสายไฟ
ความสำคัญของฉนวนสายไฟ
- ป้องกันไฟฟ้ารั่ว : ช่วยป้องกันไม่ให้กระแสไฟฟ้ารั่วไหลจากตัวนำไฟฟ้าไปสู่ส่วนอื่นของสายไฟหรือสิ่งแวดล้อม ลดความเสี่ยงอันตรายจากไฟฟ้า เช่น ไฟฟ้าช็อต ไฟรั่ว ไฟฟ้าลัดวงจร
- ป้องกันความเสียหายต่อสายไฟ : ช่วยป้องกันไม่ให้สายไฟได้รับความเสียหายจากสภาพแวดล้อม เช่น ความร้อน ความชื้น สารเคมี
- ป้องกันความเสียหายต่อทรัพย์สิน : ช่วยป้องกันไม่ให้กระแสไฟฟ้าลัดวงจรหรือไฟไหม้ ที่ส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อทรัพย์สินได้
- ป้องกันอันตรายต่อชีวิตจากไฟดูด : เป็นเกราะป้องกันไม่ให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านผิวหนังหรือร่างกายได้ จึงช่วยการเกิดอันตรายจากไฟดูด
ประเภทของฉนวนไฟฟ้ายอดนิยม
ฉนวนสายไฟฟ้า PVC
ฉนวนสายไฟฟ้า PVC (Polyvinyl Chloride) เป็นฉนวนที่ผลิตจากพอลิไวนิลคลอไรด์ มีความนิ่มและอ่อนตัวได้ดี สามารถดัดโค้งงอได้ง่าย มีคุณสมบัติทนต่ออุณหภูมิสูงได้สูงถึง 70 องศาเซลเซียส และสามารถต้านทานการลุกไหม้ไฟในตัวเอง
การใช้งานของสาย PVC : นิยมใช้เป็นฉนวนไฟฟ้าสำหรับสายไฟที่มีแรงดันต่ำ เช่น สายไฟสำหรับใช้ติดตั้งในอาคาร สายไฟสำหรับอุปกรณ์ไฟฟ้าขนาดเล็ก
ฉนวนสายไฟฟ้า XLPE
ฉนวนสายไฟฟ้า XLPE (Cross-linked Polyethylene) เป็นฉนวนทำจากพอลิเอทิลีน (PE) บนตัวนำสายไฟฟ้าที่ผ่านปฏิกิริยาทางเคมี ทำให้ฉนวน PE เปลี่ยนเป็น XLPE เพื่อเพิ่มคุณสมบัติที่เหนือกว่าชนิด PVC ในหลายด้าน เช่น มีความแข็งแรงมากกว่า ทนอุณหภูมิความร้อนได้สูงถึง 90 องศาเซลเซียส โดยไม่หลอมละลาย มีความยืดหยุ่นที่ดี ทำให้ง่ายต่อการติดตั้งและปรับเปลี่ยนทิศทางของสายได้ตามต้องการ
การใช้งานของสาย XLPE : นิยมใช้เป็นฉนวนไฟฟ้าสำหรับสายไฟที่มีแรงดันสูง สำหรับการใช้งานในระบบไฟฟ้าอุตสาหกรรม แต่หากต้องการใช้ติดตั้งระบบไฟฟ้าภายในอาคารหรืออะพาร์ตเมนต์ ต้องเดินในช่องเดินสายที่ปิดมิดชิด เช่น ท่อร้อยสาย สายไฟฟ้าที่ผ่านสายทดสอบด้านเปลวไฟ (Flame Retardant) หรือ ควรเลือกใช้สายไฟฟ้าที่หุ้มฉนวน XLPE ด้วยเปลือก FR-PVC ที่มีคุณสมบัติช่วยเพิ่มความปลอดภัยเมื่อเกิดเหตุไฟไหม้จากไฟฟ้าลัดวงจร โดยสามารถติดตั้งบนรางเคเบิล จะสามารถป้องกันไฟลุกลามได้ดีมากขึ้น เพื่อให้เหมาะสำหรับการติดตั้งภายในอาคารสาธารณะ หรือพื้นที่ที่ต้องการความปลอดภัยสูงเป็นพิเศษได้
สายไฟที่มีฉนวน XLPE กับ ฉนวน PVC ต่างกันอย่างไร?
ฉนวนไฟฟ้าทั้งสองชนิด มีความแข็งแรงและทนความร้อนได้ดีเหมือนกัน แต่ให้ค่าต้านทานที่ต่างกัน โดยสายไฟที่มีฉนวน XLPE สามารถทนอุณหภูมิได้สูงสุด 90 องศาเซลเซียส ในขณะที่สายไฟฉนวน PVC สามารถทนอุณหภูมิได้สูงสุด 70 องศาเซลเซียส
ดังนั้นสายไฟที่มีฉนวน XLPE จะนำกระแสไฟได้มากกว่าฉนวน PVC ในขนาดตัวนำเท่ากัน จึงนิยมใช้ในงานระบบไฟฟ้าแรงดันสูงและสามารถรองรับการใช้งานในสภาวะความร้อนสูงได้ ในขณะที่สายไฟฉนวน PVC นิยมใช้ในงานสายไฟแรงดันต่ำสำหรับงานภายในอาคารเท่านั้น
นอกจากนี้ ฉนวน XLPE ยังมีความคงทนต่อสภาพแวดล้อมต่าง ๆ เช่น สารเคมี ความชื้น และการกัดกร่อน ทำให้สามารถใช้งานได้ในสภาพแวดล้อมที่ท้าทาย และมีอายุการใช้งานยาวนาน
วิธีการเลือกใช้งานฉนวนไฟฟ้าให้ปลอดภัย
- เลือกฉนวนไฟฟ้าที่มีคุณภาพและมาตรฐาน ผ่านการตรวจสอบและทดสอบตามมาตรฐานสากล จึงมั่นใจได้ว่าฉนวนสามารถป้องกันการรั่วไหลของกระแสไฟฟ้าได้
- เลือกฉนวนไฟฟ้าให้เหมาะสมกับการใช้งาน โดยพิจารณาจากประเภทของสายไฟ สภาพแวดล้อมที่ใช้งาน และงบประมาณที่มี
- หมั่นตรวจสอบสภาพฉนวนไฟฟ้าอย่างสม่ำเสมอ หากพบความผิดปกติใด ๆ ควรทำการซ่อมแซมหรือเปลี่ยนฉนวนใหม่ทันที
ปฏิบัติงานด้านไฟฟ้าได้อย่างปลอดภัย ด้วยการเลือกใช้ฉนวนไฟฟ้าและสายไฟที่ได้มาตรฐาน มาเลือกดูได้ที่ STS Thonburi บริษัทขายสายไฟ CV คุณภาพสูง สายไฟ XLPE สำหรับการติดตั้งระบบไฟฟ้าภายในและภายนอกอาคาร ใช้ได้ทั้งเป็นสายไฟเมนและสายไฟย่อย พร้อมบริการจัดส่งทั่วประเทศ
แหล่งอ้างอิง
- Electrical insulation สืบค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2566 จาก https://energyeducation.ca/encyclopedia/Electrical_insulation
- PVC vs XLPE for insulating cable: Whats the difference? สืบค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2566 จาก https://uk.prysmiangroup.com/media/news/pvc-vs-xlpe
